مضرس، فلیم و شیار دار کردن سنگ

فرآوری سنگ ها به روش های مختلفی انجام می شود. فراوری سنگ ها اهداف مختلفی را دنبال می کند. به عنوان مثال برخی سنگ ها ممکن است سطح صیقلی و لغزنده داشته باشند و استفاده از آن ها به عنوان کفپوش عملا غیر ممکن باشد.در چنین شرایطی با روش های مختلف در سطح این سنگ ها اصطکاک بیشتری ایجاد می کنند تا لغزان بودن سطح آن از بین برود. فراوری همچنین برای ایجاد طرح روی سنگ یا افزایش چسبندگی سنگ نیز انجام می شود. مضرس، فلیم و شیار دار کردن سنگ از جمله روش های متداول و مهم فراوری سنگ های ساختمانی است که در ادامه آن ها را مورد بررسی قرار می دهیم.

مضرس کردن سنگ

مضرس در لغت به معنای ایجاد سختی در چیزی است. مضرس کردن سنگ نیز روشی است که در آن هدف ایجاد سختی و طرح انداختن روی نوعی سنگ مثلا سنگ مرمریت و یا سنگ های تراورتن می باشد. با مضرس کردن سنگ نه تنها سختی آن بالا می رود، بلکه چسبندگی بیشتری نیز پیدا می کند.

نحوه مضرس کردن سنگ

مضرس کردن به روش های متفاوتی انجام می شود. یکی از متداول ترین روش های مضرس کردن سنگ، سندبلاست است. در این روش سطح سنگ با استفاده از پمپ باد و ماسه سطح سنگ ها را برش داده یا باعث ایجاد طرح روی آن ها شد. البته سندبلاست کردن سطح سنگ با هدف مضرس کردن آن اغلب برای زبر کردن سنگ و افزایش اصطکاک سطح آن انجام می شود. این عمل مخصوصا برای فراوری سنگ های کفپوش مورد استفاده قرار می گیرد. کفپوش یا سنگ هایی که رفت و آمد روی آن ها زیاد است در صورت لغزنده بودن می توانند حادثه آفرین باشد و از همین رو باید اصطکاک سطح آن بالا برود.

فلیم کردن سنگ

فلیم (Flame) در زبان انگلیسی به معنای شعله است. در مورد سنگ ها، فلیم کردن به فرایندی گفته می شود که در آن شعله حرارت بالای آتش به سطح سنگ وارد شده و باعث سوزانده شدن آن می شود. این روش نیز مانند مضرس کردن سنگ با هدف افزایش اصطکاک روی سطح سنگ ایجاد می شود. این روش اغلب برای سنگ هایی که در نقاط شیب دار مورد استفاده قرار می گیرند، کاربرد دارد.

نحوه فلیم کردن سنگ

این روش افزایش اصطکاک سنگ به صورت دستی یا ماشینی انجام می شود ولی به طور کلی در فلیم کردن سنگ از شعله ی متمرکز آتش استفاده می شود. این شعله متمرکز که حرارت بالایی دارد به سطح سنگ گرفته شده و سطح آن سوزانده می شود. سنگ الاستیسیته بسیار کمی دارد و سوازندن سطح آن باعث ذوب شدن و ریختن برخی از مواد سطح سنگ می شود. در نهایت جای خالی این مواد در سطح سنگ باعث زبر شدن آن می شود و اصطکاک سطح بالا می رود. از مزایای این روش امکان انجام آن پس از نصب سنگ و در محل نصب می باشد. پس از فلیم کردن سنگ با استفاده از روش های مختلف و مناسب سنگ را شستشو داده تا سطح آن از مواد زائد پاک شود.

شیار دار کردن سنگ

این روش همانطور که از نامش پیداست برای ایجاد شیار در سطح سنگ ها انجام می شود. شیار در سطح سنگ بیشترین اصطکاک را ایجاد می کند و از همین رو کمترین لغزندگی و بیشترین چسبندگی را به سنگ اعطا خواهد کرد. علاوه بر آن ایجاد شیار در سنگ می تواند طرح و زیبایی چشم نوازی به سنگ بدهد. اغلب از سنگ های شیار دار در کف پوش مکان هایی که به اصطکاک زیاد نیاز دارند، مانند پارکینگ ها یا راه پله بخش های خارجی ساختمان، استفاده می شود.

نحوه شیار دار کردن سنگ

شیاردار کردن سنگ می تواند به صورت دستی و یا با استفاده از دستگاه های شیار زن انجام شود. البته به دلیل سختی کار، روش دستی شیار زدن سنگ در حال منسوخ شدن است. امروزه شیار دار کردن سنگ با استفاده از دستگاه شیار زن انجام می شود. تیغه های این دستگاه پس از روشن شدن در جهت عقربه های ساعت شروع به چرخیدن کرده تا حرکت رو به جلوی دستگاه روی سنگ آسان شود. پس از انتخاب سطح مورد نظر دستگاه به آرامی و بدون وارد کردن فشار زیاد روی سطح کشیده شده و شیار های زیادی ایجاد می کند. با تنظیم تیغه ها عمق و پهنای شیار ها قابل تنظیم است.

سوالات متداول درباره مضرس، فلیم و شیاردار کردن سنگ

• آیا فلیم کردن سنگ باعث آسیب زدن به سنگ می شود؟
  • فلیم کردن سنگ با دستگاه اغلب برای سنگ مشکلی ایجاد نخواهد کرد؛ چرا که فاصله و زمان وارد شدن شعله به سنگ با استفاده از کامپیوتر قابل تنظیم است. این در حالی است که در صورت فلیم کردن سنگ به روش دستی باید حتما به فاصله استاندارد شعله از سنگ و مدت زمان حرارت دهی توجه شود.
• دستگاه فلیم سنگ چگونه است؟
  • دستگاه فلیم سنگ برای وارد کردن شعله به سنگ با هدف زبر کردن سطح سنگ و افزایش اصطکاک آن مورد استفاده قرار می گیرد. سنگ در این دستگاه قرار گرفته و پس از تنظیم، دستگاه شروع به کار می کند.
• آیا همه سنگ ها تحمل مضرس، فلیم و شیار دار شدن را دارند؟
  • در فراوری سنگ باید به نوع و میزان مقاومت سنگ در برابر حرارت و ضربات فیزیکی توجه داشت. برخی از سنگ ها ممکن است بر اثر فشار حاصل از مضرس کاری یا حرارت حاصل از فلیم شدن دچار شکستگی و آسیب شوند.
• بهترین روش زبر کردن سطح سنگ چیست؟
  • روشی که برای افزایش اصطکاک سطح سنگ و زبر کردن سطح سنگ انجام می شود، تا حد زیادی به نوع سنگ و میزان مقاومت آن بستگی دارد. به عنوان مثال برخی سنگ ها به فشار فیزیکی مقاوم تر از حرارت هستن و از همین رو می توان به روش مضرس کاری آن ها را زبر کرد و یا برعکس.