ماسه سنگ ( Sandstone ) نوعی سنگ است که در طی سالیان طولانی در زندگی انسان ها نقش مهمی ایفا کرده است. امروزه سنگ ماسه یکی از مصالح مهمی است که در ساخت بناهای مختلف چون بناهای یادبود، ورودی شهر ها، بناهای مسکونی و تجاری و راهسازی نقش به سزایی دارد. علاوه بر کاربرد به عنوان مصالح ساختمانی، ماسه سنگ در صنایع شیشه سازی نیز کاربرد دارد. با توجه به اهمیت روز افزون این سنگ، قصد داریم به بررسی ماسه سنگ، کاربرد و انواع آن بپردازیم.
ماسه سنگ چیست
ماسه سنگ نوعی ماده معدنی طبیعی است که در طی سالیان دراز بر اثر ته نشین شدن ماسه و دیگر ذرات سنگی خرد شده که در رودخانه ها و دریاچه ها محلول هستند، به وجود می آید. ماسه سنگ ها عمدتا از کوارتز و فلدسپات تشکیل شده است. این دو ماده معدنی بیشترین فراوانی را در لایه بیرونی زمین دارند. این سنگ در طرح ها و رنگ های متفاوتی در طبیعت یافت می شود و به دلیل ویژگی های منحصر به فرد کاربرد های زیادی در صنایع مختلف دارد.
ویژگی ماسه سنگ
ماسه سنگ ها ویژگی های منحصر به فردی دارد که باعث شده این سنگ در صنایع مختلف همچون سنگ ساختمانی و شیشه سازی کاربرد های فراوان داشته باشد. برخی از مهم ترین ویژگی های مهم سنگ ماسه را می توان موارد زیر را نام برد:
- مقاومت بالا در برابر هوازدگی
- استحکام بالا در برابر شرایط مختلف آب و هوایی
- مقاومت بالا در برابر فرسایش
- سختی بالا
- مقاومت زیاد در مقابل خط و خراش و ضربه
- قیمت مناسب
- تنوع بالا در طرح و رنگ
- قابلیت تغییر و فرآوری بالا
- عمر طولانی و دوام بالا
- مقاومت بالا در برابر نفوذ آب
انواع ماسه سنگ
ماسه سنگ ها انواع مختلفی دارند که هر یک کاربرد های مختلفی را دارا هستند. دسته بندی انواع آن ها بر اساس ویژگی های و مشخصات زمین شناختی و نوع سنگ ماسه انجام می شود. ماسه سنگ ها به طور کلی به انواع زیر دسته بندی می شود:
- ماسه سنگ های آرکوزیک که مقادیر زیادی کربن در ترکیبات خود دارند.
- ماسه سنگ کوارتزی که مقادیر کرین موجود در آن ها بیشتر از انواع آرکوزیکی می باشد. به این نوع ماسه سنگ ها، ارتو کوارتزیت نیز گفته می شود. کوارتزیت نوعی از این سنگ ها می باشد.
- ماسه سنگ های رسی که اصلی ترین ترکیبات آن ها رس و گل و لای موجود در رودخانه ها می باشد. سنگ گری وک Grey Wacke نوعی ماسه سنگ رسوبی است.
کاربرد ماسه سنگ
ماسه سنگ به صورت گسترده در صنایع مختلف مورد استفاد قرار می گیرد. برخی از مهم ترین و متداول ترین کاربرد های آن ها شامل موارد زیر می شود:
- استفاده در ساخت کف پوش و دیوار پوش
- ساخت و تزئین ستون ها و قاب های آینه یا پنجره ها در بناها
- ساخت و زینت دادن سقف ها
- ساخت انواع نرده برای محوطه ساختمان ها
- استفاده در مرحله پی ریزی ساختمان ها
- ساخت سنگ فرش
- ساخت پیاده رو ها
- اجرای انواع کاشی کاری
- ساخت انواع مجسمه
- ساخت اشیا دکوراتیو
- استفاده در ساخت شومینه یا باربیکیو
- استفاده در ساخت سنگ قبر و تندیس های یادبود
- ساخت آب نما
مزایای ماسه سنگ
استفاده از ماسه سنگها برای کاربری های مختلف نسبت به استفاده از دیگر انواع سنگ ها همچون سنگ های اسلب مانند تراورتن و یا گرانیت برتری هایی دارد. برخی از مهم ترین مزایای استفاده آن ها شامل موارد زیر می شوند:
- زیبایی و تنوع بالا در طرح و رنگ
- هماهنگی آسان با دیگر مصالح ساختمان
- دوام و طول عمر بالا
- قیمت مناسب نسبت به دیگر مصالح مشابه
- مقاومت بالا نسبت به فرسایش، هوازدگی، خوردگی و خراشیدگی
- بافت زیبا و منحصر به فرد
- سختی زیاد
معایب ماسه سنگ
اگرچه ماسه سنگ برتری هایی نسبت به سنگ های مشابه دارد؛ ولی معایبی نیز دارد که استفاده از آن را در برخی شرایط محدود می کند. برخی از مهم ترین معایب استفاده از ماسه سنگ عبارتند از:
- نرم بودن برخی از انواع آن ها
- تخلخل بالا
- جذب آب نسبتا بالا که ماسه سنگ را برای استفاده در محیط هایی که همواره در معرض آب و رطوبت هستند، نامناسب کرده است.
- ظاهر ناهموار و صخره مانند
- خش پذیری بالا در برخی از انواع آن ها
- لک پذیری بالا در مجاورت با باران و شرایط جوی مختلف
- تغییر رنگ و دورنگی مخصوصا ماسه سنگ نما
- واکنش نشان دادن در برابر شوینده های اسیدی
تفاوت ماسه سنگ و کنگلومرا
کنگلومرا نوعی سنگ است که مانند ماسه سنگ رسوبی محسوب می شود. کنگلومرا و ماسه سنگ اغلب به جای یکدیگر اشتباه گرفته می شوند. تفاوت این دو نوع سنگ رسوبی در نوع و اندازه دانه های آن ها می باشد. کنگلومرا دانه های درشتی دارد و اغلب در ساخت اشیا دکوراتیو و زینتی کاربرد دارد. این نوع سنگ با توجه به بافت و ساختار آن نمی تواند به عنوان مصالح ساختمانی یا در صنایعی چون جاده سازی و شیشه سازی مورد استفاده قرار بگیرد. این درحالی است که ماسه سنگ دانه های ریز دارد و کاربرد های گسترده تری در انواع صنعت دارد.
قیمت ماسه سنگ
قیمت خرید ماسه سنگ به عوامل مختلفی بستگی دارد و نمی توان قیمت ثابتی برای آن در نظر گرفت. همانطور که گفته شد ماسه سنگ انواع مختلفی دارد. با توجه به نوع سنگ، محل کاربری آن، وزن، ابعاد، ضخامت و محل خرید سنگ، قیمت ماسه سنگ می تواند متفاوت باشد.
سوالات متداول درباره ماسه سنگ
- مهم ترین خاصیتی که ماسه سنگ را از کنگلومرا مشخص می کند، چیست؟
- شکل ظاهری و ترکیبات این دو سنگ تفاوت اصلی آن ها می باشد. کنگلومرا از سنگریزه های زاویه دار و درشت تری تشکیل شده است و برخلاف ماسه سنگ ترکیبات سیلیکا، کلسیت و اکسید آهنی ندارد.
- از ماسه سنگ در کجا استفاده می شود؟
- از آن ها برای ساخت بخش های مختلف بنا، شیشه سازی، راه و جاده سازی، ساخت سنگ فرش و پیاده رو ها مورد استفاده قرار می گیرد.
- ماسه سنگ فسیل دارد؟
- سنگ های رسوبی از جمله ماسه سنگ، از جمله سنگ هایی هستند که امکان یافت فسیل در آن ها بسیار زیاد است.
- ماسه سنگ چه نوع سنگی است؟
- ماسه سنگ نوعی سنگ رسوبی دانه ریز محسوب می شود.