استفاده از سنگ مرغوب در ساختمان سازی از مهم ترین بخش های ساختن یک بنا است. استفاده از انواع سنگ به عنوان مصالح ساختمانی به دلیل استحکام و سختی بالای سنگ، از دیر باز مورد توجه انسان قرار گرفته است. البته شایان به ذکر است که امروزه با توجه به شناختی که انسان از انواع سنگ دارد، می دانیم که نمی توان از هر سنگی برای ساخت و ساز استفاده کرد. از همین رو استفاده از سنگ مرغوب از اهمیت زیادی برخوردار است. اما سنگ مرغوب یعنی چه و به چه سنگی گفته می شود؟
سنگ مرغوب چیست
سنگ مرغوب به سنگی گفته می شود که علاوه بر داشتن ظاهر زیبا با طرح و رنگ مناسب کاربری ساختمان، باعث افزایش استحکام ساختمان و طول عمر سازه نیز بشود. اغلب افراد حین خرید سنگ ساختمانی تنها به ظاهر سنگ توجه کرده و پس از مدتی استفاده از آن در نما یا دیگر بخش های ساختمان متوجه خرابی یا فرسایش سنگ می شوند. سنگ های مختلفی ممکن است برای قسمت های مختلف ساختمان مرغوب تلقی شوند.
به عنوان مثال سنگ مرغوب برای نما با سنگی که برای کفپوش قسمت های داخلی ساختمان مرغوب تلقی می شوند از لحاظ بافت و ساختار تفاوت زیادی دارند.
مشخصات سنگ مرغوب
به طور کلی سنگ، برای هر قسمتی از ساختمان که مورد استفاده قرار بگیرد، در صورتی مرغوب تلقی می شود که دارای برخی ویژگی های خاص باشند. برخی از مهم ترین مشخصات سنگ مرغوب شامل موارد زیر می شود:
- بدون ترک خوردگی باشد.
- پوسیدگی نداشته باشد.
- عاری از انواع کانی های مضر و پرتوزا باشد.
- دارای جذب آب پایینی باشد.
- در برابر شرایط آب و هوایی چون باران، باد، گرما و سرمای شدید مقاوم باشد.
- مقاومت بالایی در برابر مواد شیمیایی مختلف داشته باشد.
- کاربری آن برای فضایی که قصد دارید از سنگ استفاده کنید، مناسب باشد.
- تخلخل و چسبندگی مناسبی داشته باشند.
- مقاومت ضربه ای و فیزیکی مناسبی داشته باشند.
- دوام و طول عمر بالایی داشته باشد.
انواع سنگ مرغوب
از مرغوب ترین سنگ هایی که در ساختمان سازی کاربرد های فراوانی دارند می توان سنگ های زیر را نام برد:
- سنگ گرانیت
- سنگ مرمر
- سنگ مرمریت
- سنگ چینی
- سنگ کریستال
- سنگ تراورتن
- سنگ کوارتز ساختمانی
- ماسه سنگ
- سنگ آهک
- سنگ لوح
- سنگ دیوریت
- سنگ فیروزه
سنگ مقاوم در برابر یخبندان
یکی از ویژگی هایی که یک سنگ مرغوب باید داشته باشد، مقاومت در برابر یخبندان و سرمای شدید است. البته این ویژگی بیشتر مختص به سنگ هایی است که در قسمت های خارجی ساختمان مانند نما، راه پله، حیاط ساختمان، دیوار ها و دیگر قسمت هایی از ساختمان که در معرض شرایط جوی و یخ زدگی قرار دارند. برخی از سنگ ها در برابر سرما و یخ زدگی دچار شکستگی و ترک شده و قسمت هایی از آن سقوط می کند.
از همین رو باید در انتخاب سنگ نمای ساختمان و سنگ هایی که در معرض شرایط آب و هوایی مختلف هستند، دقت فراوانی کرد. از مقاوم ترین سنگ ها در برابر یخبندان و دیگر شرایط محیطی می توان به سنگ تراورتن، گرانیت و انواع سنگ مرمر اشاره کرد. در ادامه مشخصاتی که هر یک از این سنگ ها باید داشته باشند را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
مشخصات سنگ تراورتن مرغوب
سنگ تراورتن اگر چه به عنوان یک سنگ مرغوب شناخته می شود؛ اما خود باید ویژگی هایی داشته باشد تا به عنوان یک سنگ تراورتن مرغوب شود. چراکه هر سنگی که به عنوان سنگ تراورتن معرفی می شود، لزوما با کیفیت و مرغوب نیست.
سنگ تراورتن مرغوب باید در ظاهر صاف، یکدست، بدون ترک خوردگی، خط و خش و رگه باشد. همچنین این سنگ باید پاکیزه و بدون هر گونه ماده آلوده و ناخالصی طبیعی یا مصنوعی باشد. تحمل فشار سنگ تراورتن مرغوب باید حداقل 150 گیلوکرم بر سانتی متر مربع باشد و مقاومت بسیاری در برابر شرایط مختلف از خود نشان دهد.
مشخصات سنگ فیروزه مرغوب
از دیگر سنگ های مرغوب فیروزه نام دارد که به رنگ های سبز، آبی روشن یا ترکیبی از هر دو یافت می شود. این سنگ اغلب در جواهر سازی کاربرد دارد. با این حال در بخش هایی از خانه نیز می توان فیروزه را به عنوان سنگ تزئینی به کار برد. لازم به ذکر است که سنگ مرغوب فیروزه اغلب قیمت بسیار زیادی دارد و از همین رو در ساختمان سازی کاربرد گسترده ای ندارد.
برخی از مشخصات سنگ فیروزه مرغوب شامل موارد زیر می شود:
- رنگ کدر دارد.
- مومی شکل است.
- بافت متخلخل دارد.
- مقاومت زیادی در برابر رطوبت ندارد.
- انواع کم تخلخل آن مقاومت زیادی در برابر شرایط مختلف دارند.
- رنگ آبی سیر دارد.
- سختی و طول عمر زیادی دارد.
- در برابر نور خورشید تغییر رنگ می دهد.
- در برابر مواد شوینده و الکل مقاومت چندانی ندارد.
- توسط گرد و غبار به راحتی سطح آن کدر می شود.
سوالات متداول درباره سنگ مرغوب
- مرغوب ترین سنگ فیروزه در کدام شهر ایران است؟
- بهترین، گران ترین و مرغوب ترین سنگ فیروزه در ایران، متعلق به شهر نیشابور است. همچنین در این شهر یکی از بهترین و معروف ترین معدن های فیروزه در دنیا واقع شده است.
- مرغوبیت سنگ دگرگونی به چه عواملی بستگی دارد؟
- سنگ دگرگونی به سنگ هایی گفته می شود که از تغییر شکل انواع سنگ ها، تحت تاثیر شرایط فیزیکی سخت مانند فشار و گرمای زیاد به وجود می آیند. هر چه فشار و گرمایی که در هنگام تشکیل سنگ به آن وارد شده، بیشتر باشد، سنگ مرغوب تر و مستحکم تر است.
- مرغوب ترین سنگ قبر چه نوع سنگی است؟
- سنگ های مختلفی بر حسب نیاز ممکن است برای نصب به عنوان سنگ قبر مورد استفاده قرار بگیرند. با این حال بهترین سنگ هایی که اغلب به عنوان سنگ قبر مورد استفاده قرار می گیرند، گرانیت و مرمر هستند.
- چگونه مرغوب بودن یا نبودن یک سنگ را تشخیص دهیم؟
- ابتدایی ترین چیزی که در انتخاب سنگ باید به آن توجه داشته باشید، بافت سنگ است. یعنی سنگ باید بدون شیار، ترک یا شکستگی باشد. سپس از میزان جذب آب، مقاومت و پایداری سنگ اطمینان حاصل کنید.